Zonnepanelen

Zonnepanelen zijn een populaire keuze om zelf stroom op te wekken. Ze zetten zonlicht om in elektriciteit, waardoor je energiefactuur flink kan dalen. Steeds meer gezinnen zijn al overgestapt over op deze duurzame energiebron, niet alleen om te besparen, maar ook om bij te dragen aan een schonere toekomst.

Misverstanden | Wat is het? | Kosten | Terugverdientijd | Opbrengst | Premies | Voor- en nadelen | Tips | Besparen | Zonneboiler | Vergelijken

4x veelvoorkomende misverstanden over zonnepanelen

Hoewel steeds meer mensen kiezen voor zonnepanelen, blijven er nog wat hardnekkige misverstanden rondgaan. Hieronder zetten we de vier meest gehoorde fabels op een rij en leggen we uit waarom ze niet kloppen.

1. “Zonnepanelen zijn duur en enkel rendabel met subsidie.”
Dat was vroeger misschien zo, maar vandaag zeker niet meer. De prijzen van zonnepanelen zijn de afgelopen jaren sterk gedaald, terwijl de energieprijzen net gestegen zijn. Daardoor verdien je je investering gemiddeld binnen 5 à 7 jaar terug, ook zonder premie.

2. “Zonnepanelen gaan maar een tiental jaar mee.”
Moderne zonnepanelen hebben een levensduur van 25 tot 30 jaar. De omvormer moet na een tiental jaar vervangen worden, maar de panelen zelf blijven decennialang goed presteren.

3. “Zonnepanelen werken alleen bij volle zon.”
Ook op bewolkte dagen produceren zonnepanelen elektriciteit, al iets minder dan bij volle zon. België heeft genoeg zonuren om een installatie rendabel te maken, zeker met zuid- of oost/west-oriëntatie.

4. “Voor zonnepanelen heb je altijd een vergunning nodig.”
In de meeste gevallen niet. Voor standaarddaken is geen vergunning vereist. Alleen bij beschermd erfgoed of afwijkende plaatsingen (zoals op de grond) is soms toestemming nodig.

Wat zijn zonnepanelen en waarom hierin investeren?

Zonnepanelen, ook wel fotovoltaïsche panelen genoemd, zetten zonlicht om in elektriciteit. Ze bestaan uit meerdere zonnecellen die het licht opvangen en omzetten in gelijkstroom. Via een omvormer wordt die gelijkstroom omgezet in wisselstroom, zodat je die meteen kunt gebruiken voor al je elektrische toestellen in huis.

Het grote voordeel? Je wekt je eigen stroom op en bent daardoor minder afhankelijk van het elektriciteitsnet of schommelende energieprijzen. Zodra de installatie actief is, begin je onmiddellijk te besparen.

De technologie is de laatste jaren sterk geëvolueerd. Moderne panelen leveren meer stroom op dezelfde oppervlakte, zijn beter bestand tegen warmte en hebben een langere levensduur. Zelfs op bewolkte dagen wekken ze energie op, iets minder dan bij volle zon, maar nog altijd genoeg om je verbruik te ondersteunen.

Investeren in zonnepanelen heeft dan ook meerdere voordelen:

1. Je energiefactuur daalt meteen na plaatsing.
2. Je wordt minder afhankelijk van stijgende stroomprijzen.
3. Je verkleint je CO₂-uitstoot aanzienlijk.
4. De waarde van je woning stijgt, want een energiezuinige woning verkoopt beter.
5. Je geniet van een verlaagd btw-tarief van 6 % op aankoop en plaatsing als je woning ouder is dan 10 jaar.

Kosten van zonnepanelen: wat bepaalt de prijs?

De gemiddelde kostprijs ligt tussen € 4.000 en € 12.000 voor een compleet systeem, inclusief btw en installatie.

Een kleinere installatie (bijvoorbeeld 3 kWp) vind je al vanaf zo’n € 4.000 à € 6.000, terwijl een grotere installatie van 8 kWp of meer richting € 10.000 à € 12.000 gaat. Het btw-tarief is verlaagd tot 6 % voor woningen ouder dan 10 jaar, wat een flinke besparing oplevert.

Factoren die invloed hebben op de totaalprijs

De prijs van zonnepanelen hangt af van verschillende factoren, zoals het aantal panelen, de kwaliteit van het materiaal en de moeilijkheid van de plaatsing.

1. Type en aantal panelen

Hoe meer panelen je laat plaatsen, hoe hoger de totale kost, maar ook hoe meer stroom je opwekt. De meeste Vlaamse gezinnen kiezen voor 10 tot 16 panelen, goed voor een vermogen van 4 à 6 kWp.
Gemiddelde prijs per paneel (inclusief plaatsing en omvormer):

• Budgetklasse: € 150 – € 200 per paneel (lager rendement, kortere garantie)
• Middenklasse: € 200 – € 300 per paneel (goede prijs-kwaliteit)
• Premiumklasse: € 300 – € 400 per paneel (hoog rendement, langere garantie)

2. Type omvormer

De omvormer zet de opgewekte gelijkstroom om in bruikbare wisselstroom. Er bestaan drie soorten:

1. String-omvormer (€ 800 – € 1.200): alle panelen zijn in één reeks verbonden. Voordelig, maar gevoeliger voor schaduw.
2. Power optimizers (€ 1.200 – € 1.800): elke paneelrij heeft een eigen optimizer, wat de opbrengst per paneel verhoogt.
3. Micro-omvormers (€ 1.800 – € 2.500): elk paneel werkt onafhankelijk. Ideaal bij schaduw of complexe daken, maar duurder.

3. Installatiekosten

De plaatsing maakt gemiddeld 20 à 30 % van de totaalprijs uit. De prijs hangt af van:

• de vorm en helling van het dak (plat of schuin);
• de bereikbaarheid van de woning;
• extra aanpassingen aan de elektriciteitskast of bekabeling.

Voor woningen ouder dan 10 jaar geldt het 6% btw-tarief, wat de totale investering een stuk aantrekkelijker maakt.

Terugverdientijd en rendement berekenen

Wie investeert in zonnepanelen wil natuurlijk weten wanneer de installatie zichzelf terugbetaalt. De gemiddelde terugverdientijd ligt tussen 5 en 7 jaar, afhankelijk van je verbruik, de grootte van je installatie en hoeveel van de opgewekte stroom je zelf gebruikt.

Hoe bereken je de terugverdientijd?

De eenvoudige formule luidt:

Terugverdientijd = totale investering ÷ jaarlijkse besparing

Een voorbeeld:

Investeer je € 6.000 in een systeem dat jaarlijks € 900 aan stroomkosten uitspaart, dan verdien je je investering terug in ongeveer 6,7 jaar. Daarna levert het systeem nog minstens 15 à 20 jaar pure winst op.

Wat bepaalt je rendement?

Het rendement van de panelen wordt bepaald door een aantal factoren:

1. Zelfverbruik

Sinds de komst van de digitale meter krijg je geen “terugdraaiende teller” meer. In plaats daarvan ontvang je een injectievergoeding voor de stroom die je op het net zet.

Je betaalt voor wat je van het net afneemt, en krijgt betaald voor wat je teruglevert. Die vergoeding ligt gemiddeld tussen € 0,05 en € 0,10 per kWh, terwijl je voor afgenomen stroom rond € 0,30 per kWh betaalt.

Hoe meer van je stroom je zelf verbruikt terwijl de zon schijnt, hoe hoger je besparing.

2. Dakoriëntatie

Een zuidgericht dak haalt het hoogste rendement. Oost- en westgerichte daken doen het ook goed, maar leveren gemiddeld 15 à 20 % minder op.

3. Dakhelling

De ideale hoek voor vaste daken ligt tussen 30 en 40 graden. Bij platte daken worden de panelen op frames geplaatst zodat ze in die optimale positie komen te liggen.

4. Schaduw

Schaduw van bomen, dakkapellen of schoorstenen vermindert de opbrengst. In dat geval kies je best voor micro-omvormers of power optimizers, zodat elk paneel afzonderlijk zijn maximale vermogen levert.

5. Degradatie van de panelen

Zonnepanelen verliezen elk jaar een klein percentage aan efficiëntie,  ongeveer 0,5 % per jaar. Na 25 jaar leveren ze doorgaans nog 85 % van hun oorspronkelijke vermogen.

Gemiddelde opbrengst in België

In Vlaanderen levert één kilowattpiek (kWp) vermogen gemiddeld 900 tot 1.100 kWh per jaar op.

Een installatie van 5 kWp (ongeveer 12 panelen) produceert dus 4.500 à 5.500 kWh per jaar.

Bij een stroomprijs van € 0,30 per kWh betekent dat een jaarlijkse besparing van € 1.350 tot € 1.650, als je die stroom zelf gebruikt.

Wat levert een zonnepaneel op?

De opbrengst van zonnepanelen hangt af van de oriëntatie van je dak, de hellingshoek, het type paneel en het aantal zonuren. In België schijnt de zon minder fel dan in Zuid-Europa, maar we hebben wél voldoende zoninstraling om zonnepanelen zeer rendabel te maken.

Gemiddeld levert een modern zonnepaneel met een vermogen van 400 tot 450 wattpiek (Wp) jaarlijks 360 tot 420 kWh op bij een gunstige oriëntatie.

Dat betekent dat een standaardinstallatie van 10 tot 12 panelen (ongeveer 5 kWp) goed is voor een jaaropbrengst van 4.500 tot 5.500 kWh.

Wat betekent dat financieel?

De besparing hangt af van wat je zelf gebruikt en wat je op het net injecteert.
Met een gemiddelde stroomprijs van € 0,30 per kWh komt dat neer op een jaarlijkse besparing tussen € 1.300 en € 1.600, als je het grootste deel van de opgewekte stroom zelf verbruikt.

Gebruik je maar de helft zelf en lever je de rest terug aan het net, dan ligt je voordeel lager, omdat het injectietarief meestal maar € 0,05 tot € 0,10 per kWh bedraagt.

Hoe meer je dus je verbruik afstemt op je productie, hoe hoger je rendement. Een gezin dat overdag wasmachines, vaatwasser of laadpaal gebruikt, haalt meer winst dan wie enkel ’s avonds stroom verbruikt.

Regelgeving en premies

In Vlaanderen werken zonnepanelen met een digitale meter. Die registreert apart hoeveel stroom je van het net haalt en hoeveel je erop terugzet. Voor wat je teruglevert, krijg je een injectievergoeding, geen terugdraaiende teller meer zoals vroeger.

Gemiddeld krijg je € 0,05 tot € 0,10 per kWh voor geïnjecteerde stroom, terwijl je voor afgenomen stroom rond € 0,30 per kWh betaalt. Hoe meer je dus je opgewekte stroom zelf verbruikt, hoe groter je besparing.

De terugverdientijd ligt meestal tussen 5 en 7 jaar, zeker als je het verbruik goed afstemt of een thuisbatterij gebruikt.

Voor woningen ouder dan 10 jaar geldt nog altijd het verlaagde btw-tarief van 6 % op aankoop en installatie.De vroegere Fluvius-premie is stopgezet, maar sommige gemeenten of intercommunales bieden nog lokale steun of renteloze leningen aan.

Voor- en nadelen van zonnepanelen

Het aanschaffen van zonnepanelen kent pluspunten en minder kanten. Bekijk ze hieronder:

Voordelen

1. Directe besparing: je energiefactuur daalt meteen na plaatsing.
2. Snelle terugverdientijd: gemiddeld binnen 5 à 7 jaar.
3. Milieuvriendelijk: minder CO₂-uitstoot en duurzamer wonen.
4. Waardeverhoging: je woning wordt energiezuiniger en aantrekkelijker op de markt.
5. Lage onderhoudskost: panelen vragen amper onderhoud en gaan 25 à 30 jaar mee.
6. Minder afhankelijk: je bent minder kwetsbaar voor stijgende energieprijzen.

Nadelen

1. Hoge startkost: een investering van € 4.000 tot € 12.000 blijft aanzienlijk.
2. Niet elk dak is geschikt: helling, oriëntatie of schaduw kunnen de opbrengst beperken.
3. Omvormer vervangen: na 10 à 12 jaar is vervanging nodig (€ 800 – € 1.500).
4. Injectievergoeding lager: de stroom die je op het net zet, brengt minder op dan wat je verbruikt.
5. Uitzicht: niet iedereen vindt zonnepanelen even mooi op het dak.

Hoe kies je de juiste zonnepanelen en installateur?

De keuze van de beste panelen en een betrouwbare installateur bepaalt het rendement van je investering. Let daarom op de volgende punten:

1. Controleer je dak

• Oriëntatie: zuid is ideaal, oost- of westgericht haalt nog 80–90% rendement.
• Helling: best tussen 30° en 40°.
• Schaduw: vermijd bomen of schoorstenen die panelen afdekken.
• Draagkracht: laat bij twijfel je dakconstructie nakijken.

2. Kies het juiste type paneel

Wat de juiste type panelen zijn voor jou hangt af van jouw situatie. Vergelijk hieronder de veelvoorkomende zonnepanelen.

3. Vergelijk omvormers

• String-omvormer: goedkoop, maar minder goed bij schaduw.
• Power optimizers: beter rendement per paneel, iets duurder.
• Micro-omvormers: hoogste opbrengst bij complexe daken, duurste optie.

4. Vraag meerdere offertes aan

Prijzen verschillen sterk per installateur. Vergelijk minstens drie offertes en controleer:

• garantie op panelen (min. 10–15 jaar)
• vermogensgarantie (meestal 25 jaar)
• garantie op plaatsing en omvormer

5. Kies een erkende vakspecialist

Een erkende installateur zorgt niet alleen voor correcte plaatsing, maar ook voor het aangifteverslag bij Fluvius en een veilige aansluiting op het net.

Besparing maximaliseren

Zodra je zonnepanelen hebt, kun je met een paar slimme gewoontes nog meer besparen. Hoe beter je zelfverbruik, hoe sneller je je investering terugverdient.

1. Gebruik stroom overdag: laat wasmachine, droogkast en vaatwasser draaien wanneer de zon schijnt.
2. Plaats een thuisbatterij: hiermee gebruik je je eigen opgewekte stroom ’s avonds of ’s nachts. Zo stijgt je zelfverbruik van 30% naar 60–80%.
3. Kies de juiste energieleverancier: vergelijk injectietarieven en eventuele terugleverkosten.
4. Gebruik slimme toestellen: sommige apparaten starten automatisch wanneer je productie piekt.
5. Volg je opbrengst op: via een app of monitoringsysteem zie je snel of alles goed werkt.

Extra tip! Overweeg ook andere duurzame oplossingen zoals een warmtepomp of elektrische wagen. Die kunnen rechtstreeks op je eigen zonne-energie draaien en zo je rendement nog verhogen.

Combineer zonnepanelen met een zonneboiler

Wil je niet alleen je elektriciteitsfactuur verlagen, maar ook besparen op warm water? Dan is een zonneboiler een interessante aanvulling op je zonnepanelen.

Een zonneboiler gebruikt de warmte van de zon om je sanitair water te verwarmen. Zo bespaar je jaarlijks nog eens 40 à 60% op je warmwaterverbruik.

Start vandaag nog met zonnepanelen!

Zonnepanelen zijn nog steeds een van de slimste investeringen die je kunt doen. Ze verlagen je energiefactuur, maken je minder afhankelijk van het net en dragen bij aan een duurzamere toekomst.

Met een gemiddelde terugverdientijd van 5 à 7 jaar en een levensduur van 25 tot 30 jaar, leveren ze tientallen jaren winst op.

Wil je weten wat een installatie op jouw dak kost? Vergelijk gratis offertes van erkende zonnepanelen installateurs in je buurt en ontdek hoeveel jij kunt besparen.