Aannemer
Airco
Alarmsystemen
Architect
Asbest
Bestrating
Cv-ketels
Dakwerken
Elektricien
Gevelwerken
Glas
Hekwerken
Hovenier
Isolatie
Loodgieter
Metselaar
Ramen
Rolluiken
Schilder
Schrijnwerker
Stukadoor
Tegelzetter
Vloeren
Vochtbestrijding
Warmtepomp
Zonnepanelen
Zonwering
Een zonnecollector zet zonlicht om in warmte, die je kunt gebruiken voor je sanitair warm water, verwarming of zwembad. In tegenstelling tot zonnepanelen, die elektriciteit opwekken, zorgen zonnecollectoren voor warm water. Hieronder ontdek je wat een zonnecollector is, hoe het werkt, wat het kost, en of het ook voor jouw woning interessant is.
Inhoudsopgave
Wat is en hoe werkt een zonnecollector?
Een zonnecollector is het onderdeel van een zonneboiler dat de warmte uit zonlicht opvangt. Je kunt het vergelijken met het hart van het systeem: de collector vangt zonnestraling op, zet die om in warmte en geeft die door aan een opslagvat met water.
Hoe werkt een zonnecollector stap voor stap?
- De zon schijnt op de zonnecollector, waar een absorberplaat de zonnestralen opvangt.
- In die plaat lopen buisjes gevuld met een vloeistof (water met antivries) die de warmte opneemt.
- De opgewarmde vloeistof stroomt via leidingen naar het opslagvat.
- In dat vat geeft de vloeistof haar warmte af aan het sanitair water dat je gebruikt voor douchen of afwassen.
- De afgekoelde vloeistof stroomt daarna terug naar de collector, waarna de cyclus opnieuw begint.
Alles gebeurt automatisch, gestuurd door temperatuursensoren en een regelunit. Zo geniet je dag na dag van warm water rechtstreeks uit de zon, zonder dat je er zelf iets voor hoeft te doen.
Voor een gemiddeld gezin volstaat meestal 4 tot 6 m² collectoroppervlak in combinatie met een opslagvat van 200 tot 300 liter.
Soorten zonnecollectoren
Er bestaan verschillende soorten zonnecollectoren. Lees hier meer over de drie meest voorkomende soorten.
1. Vlakke-plaatcollectoren
Dit is de standaard en meest gebruikte uitvoering. De collector bestaat uit een vlakke metalen plaat met glas erboven en isolatie eronder. Ze zijn betrouwbaar, relatief betaalbaar en werken prima in ons klimaat. De watertemperatuur kan oplopen tot zo’n 60°C, wat ideaal is voor huishoudelijk gebruik.
2. Vacuümbuiscollectoren
Deze collectoren bestaan uit glazen buizen waarin een vacuüm zit, waardoor warmteverlies tot een minimum wordt beperkt. Ze zijn iets duurder, maar efficiënter bij kouder of bewolkt weer. Daardoor leveren ze zelfs in de winter nog een goed rendement en kunnen ze water opwarmen tot ongeveer 90°C.
3. EPDM zonnecollector voor het zwembad
Voor zwembadverwarming bestaan er flexibele matten uit rubber (EPDM). Het zwembadwater stroomt rechtstreeks door deze matten en warmt op met zonnewarmte. Ze zijn eenvoudig te installeren, onderhoudsarm en kunnen het zwemseizoen met enkele weken verlengen. Voor puur zwembadgebruik kom je meestal goedkoper uit dan met een zonneboiler.
Zonnecollector voor het zwembad
Zonnecollectoren zijn ook ideaal om je zwembadwater te verwarmen. Meestal gebeurt dat met EPDM-collectoren, flexibele zwarte rubbermatten waardoor het zwembadwater rechtstreeks stroomt. De zon warmt het water onderweg op, waardoor de temperatuur met 5 tot 10°C kan stijgen.
Een systeem voor een gemiddeld buitenzwembad kost ongeveer € 1.000 tot € 2.000, afhankelijk van de grootte en plaatsing. Zo kun je het zwemseizoen met 1 à 2 maanden verlengen, zonder extra energiekosten.
Waar plaats je een zonnecollector?
De ideale plaats is een dak dat gericht is naar het zuiden, met een helling tussen 35 en 45 graden. Ook zuidoost of zuidwest kan nog een goed rendement opleveren. Op een plat dak wordt vaak een frame geplaatst zodat de juiste helling wordt bereikt. Belangrijk is dat er geen schaduw valt van bomen of schouwen. Binnen in huis heb je ook wat ruimte nodig voor het voorraadvat en de regeling.
Wat kost een zonnecollector?
De prijs hangt af van het type collector, de grootte van het systeem en de moeilijkheidsgraad van de installatie.
- Vlakke-plaat of vacuümbuis zonnecollector: gemiddeld tussen € 3.000 en € 5.000 inclusief btw en plaatsing.
- EPDM-collectoren voor zwembaden: vanaf ongeveer € 1.000, afhankelijk van de oppervlakte.
De meeste gezinnen kiezen voor een compleet zonneboilersysteem dat hun sanitair warm water voorziet. Daarvoor geldt bij woningen ouder dan 10 jaar een btw-tarief van 6%, zolang de plaatsing gebeurt door een erkend installateur. Voor nieuwere woningen geldt 21% btw.
| Soort zonnecollector | Gemiddelde totaalprijs (incl. 6% btw en plaatsing) | Gemiddelde jaarlijkse besparing op energiekosten | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Vlakke-plaatcollector | € 3.500 – € 4.500 | € 250 – € 350 | Betaalbare keuze, geschikt voor sanitair warm water. |
| Vacuümbuiscollector | € 4.500 – € 5.500 | € 300 – € 400 | Hogere opbrengst, vooral in de winter of bij bewolking. |
| EPDM-rubbercollector (zwembad) | € 1.000 – € 2.000 | € 100 – € 200 | Enkel voor zwembadverwarming, geen sanitair warm water. |
De vermelde prijzen gelden voor een compleet zonneboilersysteem, dus inclusief zonnecollectoren, opslagvat, leidingen, pompstation, regelunit en plaatsing door een erkende installateur.
Een zonneboilersysteem koop je eigenlijk altijd als geheel, de collectoren worden niet los geplaatst.
De uiteindelijke kostprijs hangt af van het aantal m² collectoroppervlak, je warmwaterverbruik en de complexiteit van de installatie.
Hoeveel zonnecollectoren heb je nodig?
Het aantal zonnecollectoren is afhankelijk van de grootte van de zonneboiler. Door te kijken naar het oppervlakte weet je hoeveel zonnecollectoren je nodig hebt en welke zonneboiler hierbij past. Onderstaande richtwaarden helpen je inschatten welk systeem bij jouw gezin past:
| Grootte huishouden | Aanbevolen oppervlakte zonnecollectoren (m²) | Gemiddelde inhoud zonneboiler |
|---|---|---|
| 2 personen | 3 – 4 m² | ± 150 liter |
| 4 personen | 4 – 6 m² | ± 250 – 300 liter |
| 6 personen | 6 – 8 m² | ± 400 – 450 liter |
💡 Tip: een erkende installateur berekent altijd de juiste grootte op basis van je werkelijke warmwaterverbruik, dakoriëntatie en type collector (vlakke plaat of vacuümbuis). Zo weet je zeker dat het systeem optimaal rendeert zonder te groot of te klein te zijn.
Is een zonnecollector interessant voor jou?
Een zonnecollector is vooral interessant als je een zuidgericht dak hebt en regelmatig warm water verbruikt. Hoe meer warm water je gebruikt, hoe sneller het systeem zichzelf terugverdient. Het combineert bovendien uitstekend met een klassieke cv-ketel of een warmtepomp.
Bij twijfel kan een installateur een rendementsberekening op maat maken. Via Homedeal vergelijk je eenvoudig offertes van erkende vakmensen in jouw buurt.
Veelgestelde vragen
Een zonnecollector dekt gemiddeld zo’n 50 tot 60% van je jaarlijkse warmwaterverbruik. In de zomer kan dat zelfs oplopen tot 90 à 100%, terwijl het in de winter rond de 20 à 30% ligt. Voor een gemiddeld gezin betekent dat een besparing van 200 tot 300 m³ gas per jaar, goed voor zo’n € 250 à € 400 minder op je energiefactuur. Het exacte rendement hangt af van je dakoriëntatie, het aantal collectoren en het type systeem.
De zonnecollector is het onderdeel dat zonlicht opvangt en omzet in warmte. De zonneboiler is het volledige systeem, bestaande uit de zonnecollector(en), het opslagvat, een pomp en een regelunit. Kortom: de collector vangt de warmte, de zonneboiler zorgt ervoor dat je die warmte kunt gebruiken voor je sanitair water of verwarming.
Een compleet zonneboilersysteem met zonnecollectoren, voorraadvat, pomp en plaatsing kost gemiddeld tussen € 3.500 en € 5.500, afhankelijk van het type (vlakke-plaat of vacuümbuis) en de grootte van het systeem. Een EPDM-collector voor zwembadverwarming is goedkoper en start vanaf ongeveer € 1.000.