Airco

Een airco in huis is geen overbodige luxe meer. Door de steeds warmere zomers zoeken steeds meer Vlamingen verkoeling met een betrouwbare airconditioning. Maar een airco doet meer dan alleen koelen: het zorgt voor een comfortabel binnenklimaat, het hele jaar door. In deze gids lees je alles over hoe een airco werkt, welke soorten er bestaan, wat het kost en waarom goed onderhoud belangrijk is.

Wat is het | Werking | Soorten airco’s | Kosten | Onderhoud | Tips

Wat is een airco?

Een airco, voluit airconditioning, is een systeem dat je woning actief koelt en soms ook verwarmt. De meeste airco’s halen warmte uit de binnenlucht en voeren die af naar buiten, waardoor de temperatuur in huis aangenaam daalt. Moderne toestellen kunnen vaak ook verwarmen, lucht zuiveren of ontvochtigen, wat het comfort nog meer verhoogt.

Een standaard airco bestaat meestal uit twee hoofdonderdelen:

1. Een binnenunit
2. Een buitenunit

De binnenunit zuigt warme lucht op, koelt die af via een koelmiddel en blaast koude lucht de kamer in. De warmte wordt via leidingen naar de buitenunit gebracht en daar afgevoerd.

In het geval van een monoblock airco of een mobiele airco zonder buitenunit zit alles in één toestel verwerkt, ideaal voor situaties waar een buitenunit niet mogelijk of gewenst is.

Airco’s worden vaak gekozen voor hun koelende werking, maar ook voor hun energiezuinigheid, zeker bij toestellen met een warmtepompfunctie. Je kunt met sommige aircos dus perfect bijverwarmen in het tussenseizoen, zonder dat je verwarming op volle toeren hoeft te draaien.

Hoe werkt airconditioning?

Een airco werkt eigenlijk een beetje als een omgekeerde koelkast. Het systeem haalt warmte uit de lucht in je woning en voert die af naar buiten. Tegelijk wordt de gekoelde lucht terug je ruimte ingeblazen, waardoor je snel een frisse en aangename temperatuur bereikt. Dit proces verloopt in verschillende stappen:

Zo werkt een airco (met buitenunit):

1. Binnenlucht aanzuigen
   De binnenunit zuigt warme lucht op uit de kamer.
2. Warmte onttrekken
   De warme lucht stroomt langs een koelelement gevuld met koelmiddel, dat de warmte uit de lucht haalt.
3. Koele lucht terugblazen
   De afgekoelde lucht wordt terug in de kamer geblazen via de ventilator van de binnenunit.
4. Warmte afvoeren naar buiten
   Het koelmiddel brengt de opgenomen warmte via leidingen naar de buitenunit, waar die wordt afgevoerd naar buiten.

Extra functies bij moderne modellen: 

• Veel toestellen kunnen ook verwarmen, dankzij een omkeerbare warmtepomp.
• Sommige modellen ontvochtigen de lucht of filteren stof, pollen en geurtjes, voor een gezonder binnenklimaat.
• Slimme aircos zijn uitgerust met wifi, tijdschakelaars of stille nachtstanden.

Wil je meer weten over welk aircosysteem past bij jouw woning? In het volgende deel overlopen we de verschillende soorten airco’s die vandaag de dag beschikbaar zijn.

Welke soorten airco’s zijn er?

Er bestaan verschillende soorten airco’s, elk met hun eigen voordelen en toepassingen. Welke airco het best bij jouw woning past, hangt af van je noden, het aantal kamers en de mogelijkheden voor installatie. Dit zijn de populairste types:

Split airco

De split airco bestaat uit een binnen- en een buitenunit. Het is een stille en energiezuinige oplossing voor wie één ruimte wil koelen of verwarmen. Ideaal voor slaapkamers of woonkamers.

Multi split airco

Wil je meerdere kamers tegelijk voorzien van airconditioning? Dan is een multi split airco interessant: één buitenunit stuurt meerdere binnenunits aan. Dat bespaart ruimte aan je gevel.

Monoblock airco

Heb je geen mogelijkheid voor een buitenunit? Dan is een monoblock airco een handige oplossing. Dit compacte toestel werkt zonder buitenunit en voert de warmte af via een muurdoorvoer.

Mobiele airco

Een mobiele airco is verplaatsbaar en vereist geen vaste installatie. Je sluit hem aan via een raam of deur. Minder stil en minder krachtig dan vaste toestellen, maar wel budgetvriendelijk.

Plafond- en kanaalairco

Voor grotere woningen of bedrijven zijn er inbouwoplossingen zoals plafond– of kanaalairco’s. Die worden discreet weggewerkt in een vals plafond of via luchtkanalen verdeeld over meerdere ruimtes.

Wil je weten welk type airconditioning het best bij jouw situatie past? In het overzicht van alle soorten airco’s lees je er meer over.

Wat kosten airco’s?

De prijs van een airco is sterk afhankelijk van het type toestel, de installatiekosten en de grootte van je woning. Ook het merk, het koelvermogen en extra functies zoals verwarmen of wifi-sturing spelen een rol.

Om een idee te geven van de kostprijs, zie je hieronder de gemiddelde prijzen per type airco (inclusief btw en installatie):

In de meeste gevallen geldt in België een btw-tarief van 21% voor airco’s. Maar laat je de airco plaatsen in een woning ouder dan 10 jaar, en door een erkende airco installateur, dan kom je mogelijk in aanmerking voor het verlaagde btw-tarief van 6% op zowel materiaal als werkuren. Dit voordeel kan je totale kostprijs aanzienlijk doen dalen.

Het is dus altijd slim om dit vooraf te bespreken met de installateur. Die kan bevestigen of jouw woning en project aan de voorwaarden voldoen voor dat verlaagd tarief.

Hoe zit het met airco onderhoud?

Een goed onderhouden airco werkt beter, verbruikt minder stroom en gaat langer mee. Laat je het onderhoud te lang liggen, dan neemt het risico op storingen of dure herstellingen toe. Je kunt een deel zelf doen, maar voor grondig onderhoud schakel je best een specialist in.

Wat kun je zelf doen?

1. Filters schoonmaken (om de 2 à 3 weken bij intensief gebruik)
2. Buitenunit vrijhouden van stof, bladeren of vuil
3. Condensafvoer controleren op verstoppingen

Wat doet de airco specialist?

1. Koelmiddel controleren en eventueel bijvullen
2. Systeem vacuümeren en testen op lekken
3. Interne onderdelen reinigen (zoals verdamper en ventilator)
4. Algemene werking en instellingen controleren

Jaarlijks onderhoud is niet wettelijk verplicht voor huishoudelijke airco’s, maar wordt het wel sterk aangeraden bij vaste installaties. Gebruik je je airco intensief of ook als verwarming? Dan is een jaarlijkse check zeker geen overbodige luxe.

Tips voor het kopen van een airco

Een airco kopen doe je niet elke dag. Het is een investering in comfort, energieverbruik en je gezondheid. Daarom is het belangrijk om goed voorbereid te zijn en niet enkel naar de prijs te kijken. Met onderstaande tips maak je een doordachte keuze die écht bij je woning past.

1. Denk na over het gebruik

Wil je enkel koelen of ook verwarmen met je airco? Gaat het om één kamer of meerdere ruimtes tegelijk? Wie zijn airco slim kiest op basis van zijn situatie, vermijdt later spijt of extra kosten.

2. Let op het koelvermogen

Het vermogen van een airco bepaalt hoeveel kubieke meter lucht het toestel kan koelen. Dat hangt af van de grootte van de ruimte, de isolatiegraad en factoren zoals zonlicht en elektrische toestellen. Een slecht gekozen vermogen zorgt voor slechte prestaties of onnodig energieverbruik.

Als richtlijn kun je het volume van je ruimte (lengte x breedte x hoogte) vermenigvuldigen met een factor:

• Factor 30 voor goed geïsoleerde kamers met weinig zoninval
• Factor 40 bij gemiddelde isolatie of veel glas
• Factor 50 bij slecht geïsoleerde ruimtes of zolderkamers

Het resultaat geeft je het benodigde koelvermogen in watt.

Bijvoorbeeld: een kamer van 25 m² met 2,5 m hoogte = 62,5 m³ → 62,5 x 40 = 2.500 watt (2,5 kW).

3. Kies voor een energiezuinig model

Let op het energielabel van je toestel. Airco’s met label A++ of hoger zijn zuiniger en dus goedkoper in gebruik. Op termijn verdien je het prijsverschil vaak terug via je stroomfactuur.

4. Vergeet het geluid niet

Voor slaapkamers of thuiskantoren kies je beter een stille airco met laag decibelgehalte. Wat ‘s nachts een zacht gezoem lijkt, kan snel storend worden als je probeert te slapen of werken.

5. Kijk naar extra functies

Sommige airco’s zijn uitgerust met wifi-bediening, nachtmodus, luchtzuivering of ontvochtiging. Niet altijd noodzakelijk, maar wel handig. Bepaal op voorhand welke functies jij belangrijk vindt.

6. Vergelijk offertes van erkende installateurs

Laat je airco altijd plaatsen door een erkend vakman. Vraag meerdere offertes op en vergelijk niet alleen de prijs, maar ook de dienstverlening. Zo vermijd je verrassingen en kies je voor zekerheid.